Jaki procesor do laptopa?

Procesor, czyli Central Processing Unit (CPU), jak sama nazwa wskazuje, jest sercem każdego komputera. Sami często też stosujemy takie określenie, gdy opisujemy dany sprzęt i chcemy wskazać, jaka jednostka jest odpowiedzialna za wszystkie obliczenia i procesy zachodzące w urządzeniu.

Jedną z podstawowych właściwości każdego procesora jest jego taktowanie podstawowe i w trybie Turbo, podawane w gigahercach (GHz). Tutaj sprawa jest dość prosta, bo im większa częstotliwość taktowania, tym procesor jest wydajniejszy.

Dobrze widać to na przykładzie porównania procesorów 8 generacji Intela z generacją 9 - ta ostatnia ma takie same właściwości oprócz właśnie większego taktowania w trybie Turbo. Dzięki temu w momentach, gdy komputerowi potrzebna jest większa moc obliczeniowa (bo do tego sprowadza się technologia Intel Turbo Boost), reprezentujący 9 generację Whisky Lake procesor Core i7 8565U poradzi sobie lepiej od Core i7 8550U z 8 generacji Kaby Lake R. Poradzi sobie lepiej, czyli wykona jakieś zadanie nieco szybciej, choć raczej mowa tu o ułamkach sekundy niż sekundach.

Przy okazji należy tu zauważyć, że częstotliwość taktowania, jaką podaje producent CPU, dotyczy pojedynczego rdzenia. Wszelkie chwyty marketingowe typu "4 rdzenie x 2 GHz = 8 GHz" stosowane przez niektórych sprzedawców w serwisach aukcyjnych można wsadzić między bajki.

Oprócz wspomnianych w poprzednim akapicie rdzeni przy charakterystyce procesora często pojawia się również wskazanie, ile obsługuje on wątków. Jednostki Intela korzystające z technologii Hyper-Threading lub AMD z technologią SMT (Simultaneous Multi-Threading) potrafią obsłużyć dwa razy więcej wątków, niż posiadają rdzeni.

W takim wypadku system operacyjny rozpozna każdy fizyczny rdzeń jako dwa wirtualne (logiczne) rdzenie. Przykładowo popularny procesor Core i7 8550U obsługuje 8 wątków, mając tylko 4 rdzenie. Dzięki temu programy zoptymalizowane do korzystania z wielowątkowości będą działać wydajniej na procesorach mogących pochwalić się tym rozwiązaniem.

Tak czy inaczej więcej rdzeni wiąże się ze znacznym wzrostem wydajności. Dobrze widać to na przykładzie Intela, który w procesorach 8 generacji podwoił liczbę rdzeni i wątków w stosunku do generacji poprzedniej. W efekcie Intel Core i5 8250U w niektórych testach wypada nawet dwukrotnie lepiej od Core i5 7200U, którego bardziej adekwatnym odpowiednikiem stał się Core i3 8130U.

W ten sposób dochodzimy do jednej z ważniejszych, o ile nie najważniejszej kwestii związanej z doborem procesora. Na pytanie "jaki procesor wybrać?" każdy prawdziwy specjalista odpowie bowiem "to zależy". A zależy od zastosowania, czyli do czego będziemy go używać.

Jak wspomniano, części programów sprzyja duża liczba rdzeni i wątków, bo potrafią z nich skorzystać. Na drugim biegunie znajdują się programy, które wykorzystują jeden bądź dwa rdzenie - w takim wypadku powinniśmy zadbać o to, żeby miały one wysoką częstotliwość taktowania.

Przykładowo popularny wśród inżynierów i projektantów AutoCAD jest programem jednowątkowym, co podobno wynika z faktu, że bazuje on na ponad 30-letnim kodzie - po raz pierwszy został wydany w 1982 roku, kiedy wielordzeniowość i wielowątkowość były jedynie sferą marzeń. Producent oficjalnie przyznaje, że tylko niektóre z funkcji potrafią wykorzystać więcej rdzeni.

Podobnie rzecz ma się z Photoshopem, który bardziej ceni sobie wysokie taktowanie niż dużą liczbę rdzeni. Widać to przy porównaniu Core i5 8600K z Core i7 8700K, który radzi sobie gorzej pomimo takiej samej liczby rdzeni. Ewidentnie na korzyść "i-siódemki" zadziałała większa częstotliwość w trybie Turbo, która, jak zauważono wcześniej, dotyczy właśnie pojedynczego rdzenia. Analogicznie jest w przypadku Ryzen 5 2600X kontra droższy i mający dwa rdzenie więcej Ryzen 7 2700:

źródło: Puget Systems

Tak samo zresztą wypada SolidWorks, naczelny konkurent AutoCAD - na zaprezentowanym poniżej wykresie widzimy, że bardzo dobre, choć zbliżone do siebie wyniki uzyskują w nim Intel Core i7 7700K oraz Intel Core i7 8700K, pomimo tego, że ten drugi ma przecież więcej rdzeni i wątków. Tymczasem posiadający aż 8 rdzeni i 16 wątków Ryzen 7 1800X wypadł dość słabo:

źródło: Puget Systems

Z kolei wolne oprogramowanie modelowe Blender ochoczo wykorzystuje dużą liczbę rdzeni i wątków, pozwalając procesorom AMD na rozwinięcie skrzydeł i (w końcu) uzyskanie dobrych wyników w benchmarku:

źródło: AnandTech

Zawsze zatem decydując się na konkretny CPU, warto rozważyć, do czego głównie będziemy go potrzebować, tj. na jakich programach najczęściej pracujemy. Kolejnym krokiem powinno być sprawdzenie, jak programy te radzą sobie z konkretnymi procesorami, a następnie wybranie czegoś w zaplanowanym budżecie.

Należy pamiętać też, że w programach, które na bieżąco wizualizują wyniki naszych działań, o wiele bardziej istotne są dobre karty graficzne. Z tego powodu więcej zyskamy, inwestując właśnie w wydajny, najlepiej dedykowany profesjonalistom układ graficzny - nieprzypadkowo właśnie takie GPU znajdziemy w mobilnych stacjach roboczych.

Specjaliści kuzniewski.pl zawsze chętnie pomogą Państwu w doborze sprzętu do pracy, dlatego zachęcamy do kontaktowania się i zadawania im pytań.

Na poprzednim wykresie zestawiono ze sobą jednostki od Intela i AMD. Akurat tam procesor "Czerwonych" uplasował się na pierwszym miejscu, ale tylko dlatego, że Blender naprawdę dobrze wykorzystuje wiele rdzeni i wątków. Jednak przy zestawieniu ze sobą dwóch takich samych jednostek od obu gigantów z Krzemowej Doliny, tj. dysponujących takim samym taktowaniem, TDP oraz liczbą rdzeni i wątków, to ten od Intela będzie zwyczajnie wydajniejszy.

Przykładowo porównajmy Ryzena 7 2700U od AMD ze Core i5 8250U od Intela. Procesory zostały wykonane w tej samej litografii, oba dysponują 4 rdzeniami obsługującymi 8 wątków, mają też taki sam TDP. Jakby tego było mało, jednostka od "Czerwonych" może pochwalić się taktowaniem 2,2 GHz oraz 3,8 GHz w trybie Turbo, podczas gdy taktowanie bazowe procesora "Niebieskich" wynosi 1,8 GHz i 3,4 GHz w trybie Turbo. Teoretycznie zatem AMD powinno wyjść z tego porównania zwycięsko, w praktyce jednak Intel zdobywa lepsze noty właściwie w każdym benchmarku.

Trzeba jednak pamiętać, że są to raczej niewielkie różnice, do wykazania właśnie w stworzonych ku temu benchmarkach, jednak nieszczególnie odczuwalne w codziennym użytkowaniu. Dlatego też sporo producentów decyduje się na wypuszczenie serii laptopów opartych w całości na architekturze AMD, dzięki czemu mogą one znaleźć nabywców wśród dysponujących mniejszym budżetem użytkowników. Jako przykład takich serii wymienić można ThinkPada E485 (czyli ThinkPada E480 na AMD) czy ProBooka 455 G6 (czyli ProBooka 450 G6 na AMD).

W kwestii "Intel vs AMD" wypada wspomnieć jeszcze o dość świeżej wpadce Intela, mianowicie o usterce nazwanej SPOILER, która wypłynęła na światło dzienne na początku marca 2019 roku. Dzięki niej cyberprzestępcy są w stanie wykraść poufne dane użytkownika korzystającego z procesorów Intel Core. Co jednak istotne, dotyczy to tylko jednostek z serii Core, zatem pozostałe procesory Intela są pod tym kątem bezpieczne, problem nie dotyczy również jakiegokolwiek CPU od AMD.

Od zastosowanego procesora zależne jest także to, czy będziemy mogli skorzystać z pamięci z korekcją błędów ECC (Error Checking and Correction albo Error Correction Code). Kości te są obsługiwane przez procesory Intel Xeon oraz wszystkie (!) procesory AMD Ryzen. Xeon to rodzina jednostek o serwerowym rodowodzie, za którą Intel każe sobie niemało płacić, podczas gdy jednostki AMD, jak zaznaczyliśmy wcześniej, w ogólnym rozrachunku i tak wypadają taniej. Gdybyśmy chcieli złożyć desktopa z pamięciami ECC i dysponowali przy tym ograniczonym budżetem, powinniśmy zaufać rozwiązaniom od "Czerwonych".

W tym poradniku skupiamy się jednak na notebookach, a jeżeli o pamięciach ECC mowa, to w kontekście notebooków mówimy właściwie wyłącznie o mobilnych stacjach roboczych. W chwili publikacji tego tekstu mobilne workstacje korzystają wyłącznie z procesorów Intela, a jeżeli są to Xeony, to na pewno możemy dołożyć do nich pamięci z korekcją błędów. Zawsze mogą Państwo upewnić się, że dany laptop oferuje taką możliwość, wybierając ją w konfiguratorze kuzniewski.pl albo kontaktując się ze specjalistami ze sklepu.

O wydajności procesora świadczy przede wszystkim częstotliwość jego taktowania, a następnie liczba rdzeni i obsługiwanych przez nich wątków. Jest to jednak zależne od konkretnych programów, tj. tego, w jaki sposób potrafią one korzystać z właściwości danej jednostki. Poza tym w ogólnym rozrachunku CPU od Intela są raczej wydajniejsze od procesorów AMD, jednak jednocześnie są od nich droższe.

Generalnie wybór procesora wpisuje się w ogólne prawidła dobierania sprzętu komputerowego, tzn. należy zdecydować się na jednostkę odpowiednią do przewidywanych zastosowań. Komputer do przeglądania Internetu oraz pracy z pakietem biurowym można wyposażyć w mocną "i-siódemkę", ale trochę mija się to z celem, bo zwyczajnie zapłacimy za wydajność, z której nijak nie skorzystamy. Z drugiej strony jeżeli na tym samym komputerze chcemy obrabiać grafikę, a po godzinach pograć w gry komputerowe, wtedy Intel Core i3 może nie być wystarczającym rozwiązaniem.

Zachęcamy do zadawania pytań specjalistom ze sklepu kuzniewski.pl, którzy wskażą Państwu interesujące modele odpowiadające indywidualnym wymaganiom. Zapraszamy też do zapoznania się z bazą poradników kuzniewski.pl, wśród których znajdą Państwo np. artykuły wskazujące pożądane cechy sprzętu dla przedstawicieli konkretnych zawodów.