Rodzaje matryc w notebookach – optymalny ekran do różnych zastosowań 1 czerwca 2019 | Zespół lab-kuzniewski.pl
Wybierając laptopa, zazwyczaj pierwszą lub jedną z pierwszych cech, jakie determinują dalsze decyzje, jest jego wielkość. A ta idzie w parze z długością przekątnej matrycy. Jednak wybór wielkości ekranu to dopiero preludium do dalszych znaków zapytania, na które z pewnością natknie się osoba poszukująca notebooka o optymalnej dla niej konfiguracji. Lepszy będzie ekran błyszczący czy matowy? Czym różni się TN od IPS i co to właściwie oznacza? A może warto wybrać matrycę dotykową? O co chodzi z tym pokryciem palety barw?
W niniejszym poradniku postaramy się nieco przybliżyć wszystkie te kwestie oraz podpowiedzieć osobom obsługującym aplikacje administracyjno-biurowe, grafikom, programistom oraz graczom, jaki panel byłby dla nich optymalny. Postaramy się również tę wiedzę nieco usystematyzować, skondensować oraz podać konkretne przykłady wykorzystania określonego ekranu i przykłady notebooków z wybranym ekranem.
Czy jeździmy z notebookiem po mieście i korzystamy z niego na dworze, czy też spędzamy z nim większość czasu w biurze - refleksy świetlne padające na płaszczyznę ekranu mogą pojawiać się wszędzie, choć naturalnie prawdopodobieństwo jest wyższe w tym pierwszym przypadku. Matowe ekrany (nazywane również "anti-glare") mniej lub bardziej skutecznie rozpraszają światło padające na monitor, dzięki czemu nie dochodzi do powstania tzw. efektu lustra - największej zmory ekranów błyszczących lub pokrytych taflą szkła. Błyszczący ekran powoduje, że zamiast widzieć na ekranie efekty naszej pracy, widzimy głownie naszą fizjonomię oraz to, co dzieje się za naszymi plecami. W przypadku matryc matowych, problem ten nie występuje. Obraz jest dużo bardziej czytelny, a nasze oczy nie męczą się tak szybko. Na szczęście, wśród laptopów biznesowych oraz gamingowych coraz rzadziej można spotkać błyszczące panele, a standardem stał się wygodniejszy i bardziej pożądany anti-glare. Dla producentów oraz klientów informacja o typie matrycy stała się na tyle istotna, że jest jednym z pierwszych podawanych parametrów dotyczących ekranu.
W tym miejscu warto również wspomnieć o innym istotnym parametrze, mającym szczególne znaczenie, kiedy z notebooka zamierzamy korzystać pod chmurką - jasność matrycy. Bardziej podświetlony panel da nam wyraźniejszy obraz. Osoby pracujące wewnątrz budynków zazwyczaj mogą zadowolić się jasnością nawet poniżej 200 cd/m2 (chociaż standardem stał się poziom pomiędzy 200 a 300 cd/m2). Kiedy jednak praca zmusza nas do częstego korzystania z laptopa na zewnątrz, warto poszukać matrycy, która będzie cechować się podświetleniem powyżej 300 cd/m2.
Wciąż nieco kłopotliwa wydaje się kwestia ekranów dotykowych. Często są one pokryte taflą błyszczącego szkła, chroniącego urządzenie przed uszkodzeniami mechanicznymi. Wybierając notebooka z ekranem dotykowym, trzeba liczyć się z tym, że najprawdopodobniej nie będzie on redukował odbić padających nań promieni światła. Problem ten dotyczy głównie ekranów pojemnościowych, obsługujących tzw. "wielodotyk". W przypadku paneli rezystancyjnych często można spotkać matową powłokę pokrywającą ekran. Istnieją jednak wyjątki od reguły. Przykładem może być notebook ThinkPad T460s od Lenovo, który opcjonalnie może posiadać matowy ekran dotykowy - producent ambitnie deklaruje, że wkrótce tę technologię obserwować będziemy w coraz szerszej gamie urządzeń.
Na rynku istnieje wiele technologii, w których wykonane są matryce LCD w laptopach. Najtańszą w produkcji, przez co najpowszechniej spotykaną wersją, są wyświetlacze TN (Twisted Nematic). Są to panele o krótkim czasie reakcji, przez co obraz pozbawiony jest efektu smużenia. Jednak specyfika ułożenia ciekłych kryształów w jego wnętrzu powoduje, że ekrany TN mają wąskie kąty widzenia (obraz jest w pełni wyraźny praktycznie tylko dla osoby siedzącej bezpośrednio przed monitorem), a do tego często nienajlepszy kontrast, odwzorowanie czerni i innych barw. Przedstawia to poniższa grafika (lewy obrazek - matryca TN, z prawej - IPS).
Dla kogo matryca TN będzie dobry rozwiązaniem? Z pewnością dla osoby, której zależy na niskim czasie reakcji panelu LCD (gracze spędzający czas na bardzo dynamicznych rozgrywkach). Ekrany TN nadają się świetnie do pracy administracyjno-biurowej oraz innych zadań niewymagających od monitora wysokich parametrów obrazu.
Graficy, miłośnicy filmów oraz gracze bardziej ceniący jakość obrazu niż prędkość reakcji panelu raczej wybiorą notebooka z ekranem IPS (In-Plane Switching). Ciekłe kryształy układają się równolegle do płaszczyzny ekranu, dzięki czemu kąty widzenia są bardzo szerokie, a kontrast oraz nasycenie kolorów są większe niż w poprzednio opisywanej technologii. Także paleta barw, którą mogą wygenerować ekrany IPS, jest zazwyczaj dużo szersza i potrafi w pełni pokryć skalę sRGB. Panele IPS mają jednak dłuższy czas reakcji, przez co w obrazie o dużej dynamice można dostrzec niewielkie smużenie.
Po notebooki z wyświetlaczami IPS sięgną z pewnością graficy wymagający od monitora dobrego odwzorowania czerni oraz szerokiej palety barw, gracze lubujący się w soczystych i ładnie odwzorowanych kolorach oraz przede wszystkim osoby irytujące się poprawianiem ekranu laptopa nawet po niewielkiej zmianie pozycji na fotelu.
Wśród ekranów IPS znajdujących się na wyposażeniu notebooków czołowych producentów można znaleźć prawdziwe perełki. HP na swoim podorędziu posiada fenomenalny panel IPS DreamColor. Powstał on z myślą o najbardziej wymagających, precyzyjnych i pieczołowicie dbających o każdy detal specjalistach zajmujących się grafiką 2D oraz 3D. Pokrywają one w 100% gamę barw AdobeRGB oraz sRGB, a przy tym są fabrycznie sprzętowo skalibrowane. Matryce DreamColor spotkać można na wyposażeniu wybranych modeli ZBooka Studio, ZBooka 15 oraz ZBooka 17 - flagowych mobilnych stacjach roboczych od HP.
Także gracze nie mogą narzekać na wybór notebooków ze świetnymi ekranami IPS. MSI, Alienware, Saelic czy Asus w serii Republic of Gamers już od jakiegoś czasu umożliwiają zakup notebooka z wyświetlaczami pokrywającymi pełną paletę AdobeRGB lub sRGB. Coraz częściej spotyka się także panele odświeżane z częstotliwością 75 Hz zamiast klasycznych 60 Hz.
To rzadkie rozwiązanie, ale spotkać je można chociażby jako opcja w Dellu XPS 13 9360. Matryce IGZO wykorzystują w tranzystorach kryształ powstały w wyniku reakcji indu, galu, cynku oraz tlenu (ang. Indium, Gallium, Zync, Oxide - stąd skrót). Tranzystory z kryształem IGZO są znacznie mniejsze od standardowych, powstałych z amorficznego krzemu, przez co możliwe jest ich większe "upakowanie" na mniejszej powierzchni, co przekłada się na zwiększenie maksymalnych rozdzielczości na niewielkich powierzchniach. Dzięki temu obraz powstały na matrycy IGZO jest niezwykle szczegółowy. Kolejną zaletą ekranów IGZO jest ich mniejsze zapotrzebowanie na energię elektryczną niż ekranów działających w oparciu o kryształy amorficznego krzemu, a także lepsza czułość na dotyk w przypadku ekranów dotykowych.
Panele IGZO z pewnością zadowolą grafików lub po prostu osoby, które uwielbiają spoglądać na ekran o soczystych kolorach, a przy tym dostrzegać każdy, nawet najmniejszy detal.
Matryca OLED
Być może to właśnie jest przyszłość notebookowych ekranów - LED-y wykonane ze związków organicznych. Mimo że OLED-y w notebookach występują niezmiernie rzadko, to wróży się im karierę choćby ze względu na ich niewielkie zużycie energii - nie potrzebują one dodatkowego podświetlenia diodami, jak ma to miejsce w ekranach ciekłokrystalicznych, gdyż każdy piksel jest jednocześnie diodą aktywującą się tylko w momencie, gdy zachodzi potrzeba. Inną ich zaletą jest fakt, że są bardzo cienkie, co dla segmentu notebooków - nie tylko biznesowych zresztą - jest niezmiernie ważną cechą. Jakość obrazu generowana przez ekrany OLED jest powalająca. Czerń jest prawdziwą czernią dzięki temu, że panel nie jest podświetlany przez dodatkowe LED-y. Przez to nie tylko uzyskano fenomenalny kontrast, ale także głębię kolorów, do której panele IPS, TN oraz IGZO nawet się nie zbliżą. Niestety, mimo że OLED-y stają się coraz bardziej popularne, to ich ceny wciąż są bardzo wysokie.
Na rynku nieśmiało pojawiają się konfiguracje notebooków wyposażonych w matrycę OLED-ową. Lenovo odważyło się dać opcję wyboru takiego panelu w ThinkPad X1 Yoga, co spotkało się z pozytywnym odbiorem.
Rozdzielczość
Kolejny punkt, któremu warto przyjrzeć się z bliska. Przekątna matrycy nie idzie w parze z rozdzielczością, w jakiej treści zostaną wyświetlone na ekranie. Tak więc można spotkać 15,6-calowe matryce o rozdzielczości HD, jak i 13,3-calowe laptopy z matrycą 4K. Co warto wybrać i czy zawsze "więcej" znaczy "lepiej"?
W podstawowych wersjach notebooków biurowych wciąż dużą popularnością cieszą się ekrany o rozdzielczości HD (1366 x 768 pikseli). Ekrany te są najzwyczajniej w świecie tańsze od paneli o wyższych rozdzielczościach. Obiekty wyświetlane na ekranie są sporej wielkości, jednak nie zmieści się ich na nim zbyt wiele, a często gołym okiem można dostrzec pojedyncze piksele wchodzące w skład np. fontów. Matryce o rozdzielczości HD zazwyczaj wykonane są w technologii TN.
Przez wielu użytkowników notebooków o różnych przekątnych za optymalną uważana jest matryca o rozdzielczości Full HD. Zapewnia ona dobry balans między wielkością obszaru roboczego a jakością i wielkością wyświetlanej treści. Tę rozdzielczość spotkać można w sprzęcie o każdej wielkości - zarówno 12-calowych ultrabookach, jak i 17,3-calowych notebookach gamingowych i stacjach roboczych. Notebooki z matrycami Full HD mogą mieć zarówno panele TN, jak i IPS.
Pomiędzy rozdzielczością HD a Full HD wciąż znaleźć można rozmiar HD+ (1600 x 900 pikseli), który zastosowało w wybranych konfiguracjach np. HP w ZBooku 17 trzeciej generacji.
Większe rozdzielczości, takie jak WQHD (2560 x 1440 pikseli), 3K (2880 x 1620 pikseli) oraz 4K (3840 x 2160 pikseli), zapewniają jeszcze ostrzejszy obraz, ale tak jak ta pierwsza ma sens nawet w ekranach 14-calowych (przykładem może być Lenovo ThinkPad X1 Yoga 3), tak ekrany 3K oraz 4K w laptopach mogą być po prostu niewygodne nawet w przypadku maszyn 17-calowych. Owszem, powiększają one znacząco obszar roboczy ekranu naszego notebooka, ale wyświetlane na nim treści zwyczajnie mogą być za małe dla sporej części użytkowników i w konsekwencji po prostu nieczytelne. Problem można częściowo rozwiązać za pomocą systemu Windows 10, gdyż umożliwia on przeskalowanie rozmiaru tekstu oraz większości elementów, jednak użytkownicy starszych wersji systemu operacyjnego spod znaku okienek mogą mieć spory problem ze znalezieniem kursora i kliknięciem w przycisk START.
Oczywiście, ostateczny wybór i tak będzie zależał od indywidualnych preferencji, budżetu oraz przeznaczenia sprzętu.
Osoba poświęcająca sporo czasu na śledzenie, wpisywanie i wypełnianie tabel arkusza kalkulacyjnego oraz przygotowująca różnorakie dokumenty za pomocą drobnych czcionek powinna posiadać notebooka z matrycą, która nie tylko ułatwi pracę, ale też nie będzie zbytnio męczyć wzroku. Dlatego dobrym rozwiązaniem może okazać się matowa matryca o rozdzielczości HD, HD+ lub Full HD wykonana w technologii TN. Takie parametry w zupełności wystarczą do pracy biurowej, jednocześnie obniżając cenę zakupu notebooka.
Pisanie sporej ilości wierszy komend przy procesie tworzenia tudzież modyfikowania skryptu programu wymaga ekranu przede wszystkim wyraźnego, o sporym obszarze roboczym. Mimo że programiści często korzystają z większej liczby monitorów, to jednak warto zadbać, aby zintegrowany z notebookiem ekran posiadał odpowiednie właściwości. Optymalnym rozwiązaniem wydaje się ekran Full HD, przede wszystkim ze względu na bardzo dobre wyważenie jakości wyświetlanego obrazu i jego czytelności do wielkości obszaru roboczego. Warto także zwrócić uwagę na to, czy ekran jest matowy - pozwoli to na wygodną pracę pozbawioną irytujących refleksów świetlnych powstających na płaszczyźnie monitora.
W pracy programisty dobrze sprawdzą się zarówno ekrany TN, jak i IPS - te drugie ze względu na ich wyższy kontrast oraz szerokie kąty widzenia.
W tym przypadku sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, gdyż profesjonaliści zajmujący się tworzeniem w 2D lub 3D wymagają od ekranu nie tylko świetnego odwzorowania kolorów i wyraźnego kontrastu, ale również stałości palety barw. Mimo że najbardziej zaawansowane projekty wymagają zewnętrznego, profesjonalnego monitora (lub monitorów), to warto zadbać o to, żeby nad powierzonym nam zadaniem móc pracować także na laptopie i przedstawić klientowi projekt na ekranie niezniekształcającym zanadto rzeczywistych barw.
Do tego zadania najlepiej wykorzystać matowe ekrany o rozdzielczości Full HD i wyższej, o wysokim pokryciu palety barw sRGB i/lub AdobeRGB. Takimi parametrami mogą nas obdarować najwyższej klasy matryce IPS, które można spotkać w niektórych mobilnych stacjach roboczych (niech za świetny przykład takiego rozwiązania ponownie posłuży matryca DreamColor dostępna jako opcja w ZBooku 15 G3 i ZBooku 17 G3) oraz panele IGZO czy OLED.
Wymagający gracz może tak naprawdę wybrać dowolną technologię matrycy i jest to zależne od preferowanych form wirtualnych zmagań. Miłośnicy bardzo dynamicznych rozgrywek mogą sięgnąć po matryce TN ze względu na ich szybki czas reakcji oraz brak smużenia. Część producentów sprzętu gamingowego, w tym MSI oraz Asus, daje możliwość skonfigurowania wybranych modeli z ekranem odświeżanym z częstotliwością 120 Hz.
Gracze stawiający jakość i bogactwo kolorów oraz bogatszy kontrast nad częstotliwość odświeżania i czas reakcji sięgną raczej po panele IPS. Czołowi producenci maszyn gamingowych dbają o to, aby matryce w ich notebookach miały spore pokrycie palety barw, które w topowych modelach może wynieść nawet 100% sRGB lub AdobeRGB. Takie nasycenie barw połączone z wysoką rozdzielczością pozwoli uzyskać szczegółowy obraz cieszący estetów.
Kwestia optymalnej rozdzielczości do grania zależy w dużej mierze od mocy karty graficznej. Nie ma sensu kupować notebooka z matrycą 4K, jeżeli karta graficzna nie będzie w stanie zapewnić nam w tej rozdzielczości komfortowej i płynnej rozgrywki z odpowiednią ilością detali. Po matryce 4K śmiało można sięgać w konfiguracjach posiadających wydajne grafiki w trybie SLI (np. dwa GTX-y 1080M) lub grafiki generacji Turing od RTX-a 2060 wzwyż. W innych przypadkach optymalną rozdzielczością będzie Full HD - oferująca bardzo dobry balans pomiędzy wydajnością a jakością obrazu.
Jak widać, kwestia wyboru notebooka z odpowiednią matrycą nie jest tak łatwa, jak to się może pozornie wydawać. Kluczowym elementem przy wyborze laptopa okaże się więc dokładne określenie, do czego będzie wykorzystywany. Temat ten został przez nas nieco uproszczony, tak aby mógł trafić do osób, dla których tematyka parametrów ekranu jest zupełnie obca.
Ekran jest szczególnie ważnym elementem nie tylko dla każdego grafika oraz gracza, ale również osób pracujących z tekstem, arkuszami kalkulacyjnymi czy innymi aplikacjami biurowymi. To od jakości wyświetlanej treści zależy w dużej mierze komfort pracy przy komputerze w ogóle, więc warto poświęcić kilka chwil na to, aby przyjrzeć się bliżej temu, co rynek IT może zaoferować określonemu odbiorcy.
Zachęcamy do kontaktu z działem handlowym. Opiekunowie klienta biznesowego pomogą w dobraniu najlepszego sprzętu do określonych potrzeb
